Vùng đất Cappadocia của đất nước Thổ Nhĩ Kỳ nổi tiếng với những hang động bị xói mòn. Có hàng trăm thành phố ngầm được người cổ đại thiết kế dưới lòng đất trong khu vực này nhưng nổi tiếng và có quy mô lớn nhất là Derinkuyu. Nằm sâu 60m dưới lòng đất, Derinkuyu là thành phố dưới lòng đất được phát hiện và khai quật sâu nhất của Thổ Nhĩ Kỳ, nó mang trong mình một kho tàng văn hóa lâu đời mà các nhà khoa học đang đi tìm lời giải đáp.
Lịch sử hình thành
Với vị trí là một vùng đất trung tâm thương mại lớn nằm giữa châu Á và châu Âu, các khu vực ở Anatolia dễ bị xâm lược vì thế lịch sử gắn liền với những cuộc chiến tranh và bất ổn. Người dân cổ đại ở nơi đây đã xây dựng và sử dụng như một nơi trú ẩn trước các cuộc bức hại của giặc ngoại xâm. Vào năm 1963, trong cuộc cải tạo một ngôi nhà trên mặt đất, một người dân đã vô tình phát hiện ra thành phố ngầm này.
Khi khám phá đến lối đi, các công nhân vô cùng kinh ngạc khi diện tích của nó vô cùng lớn và lên đến 18 tầng của thành phố cổ đại (đến nay mới khai thác và tiếp cận được 8 tầng). Thành phố dưới lòng đất Derinkuyu như là một kế hoạch hoàn hảo cho một cuộc sống mới ở dưới lòng đất, phòng tránh các trường hợp bất trắc có thể xảy ra. Một số nhà khảo cổ đã tin rằng có một lối đi dài 8km để kết nối Derinkuyu với một thành phố ngầm khác là Kaymakli. Điều này cho thấy có sự giao lưu giữa các nền văn minh khác nhau trên vùng Cappadocia.
Kiến trúc của thành phố Derinkuyu, Thổ Nhĩ Kỳ
Thành phố dưới lòng đất được xác định là có niên đại khoảng 5.000 năm. Với lối kiến trúc nằm sâu dưới lòng đất tới 18 tầng đủ chỗ ở cho khoảng 20.000 cư dân sinh sống, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy ở đây có đầy đủ không gian sinh hoạt như: nhà bếp, phòng ngủ, phòng tắm, khu vực lưu trữ các loại vũ khí, nhà thờ, trường học, khu lăng mộ và các chuồng nuôi gia súc… Các phòng có kích thước khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của từng gia đình. Không gian nhỏ được xác định là những ngôi mộ cắt đá, còn không gian lớn hơn được dành cho các cuộc họp của cộng đồng và trường học. Điều này cho thấy, thành phố ngầm Derinkuyu có đủ khả năng giúp người dân có một cuộc sống tự cung tự cấp ở dưới sâu trong lòng đất.
Derinkuyu giúp người dân có thể tránh được thời tiết quá nóng vào mùa hè và quá lạnh vào mùa đông. Dưới lòng đất, nhiệt độ ổn định trong suốt các mùa của cả năm ở khoảng 13°C, đây là một môi trường mát mẻ cho vật nuôi, có thể duy trì nguồn cung cấp nước ngọt và giữ cho thực phẩm luôn tươi ngon. Thành phố ngầm được thiết kế đặc biệt với hơn 50 ống thông gió lớn giúp đưa không khí từ trên mặt đất xuống, và hàng nghìn các ống dẫn nhỏ hơn phân phối đều không khí ra khắp nơi.
Các tầng được thiết kế an toàn và vững chắc, thành phố Derinkuyu là nơi trú ẩn cực kỳ lý tưởng cho các cư dân sống ở thời cổ đại. Cửa ra vào được bố trí bằng một tảng đá lớn hình tròn dễ dàng lăn qua lăn lại với một lỗ nhỏ ở giữa. Một số nhà khảo cổ học suy đoán rằng, lỗ nhỏ này giúp cho việc đóng cửa và mở cửa trở nên dễ dàng hơn, hoặc có thể đây là điểm bắn tên từ bên trong ra ngoài khi chiến đấu với giặc ngoại xâm. Cũng có những giả thuyết cho rằng nó là một lỗ để nhìn ra phía ngoài và cánh cửa đá này chỉ có thể đóng và mở từ bên trong, do đó các cư dân sống ở đây có thể nắm quyền kiểm soát hoàn toàn. Mỗi tầng trong thành phố được kết nối với nhau bằng một hệ thống hành lang với một cánh cửa đá tương tự.
Thành phố ngầm cũng được xây dựng một hệ thống lấy nước khá an toàn. Các giếng trong thành phố được thiết kế không liên kết với nhau, cũng không để lộ trên mặt đất, giúp bảo vệ người dân tránh khỏi bị kẻ thù muốn đầu độc toàn bộ hệ thống nước từ bên ngoài. Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng đã phát hiện đường hầm dài 8 km nối liền thành phố Derinkuyu với thành phố ngầm Kaymakli. Điều này chứng tỏ đã có sự giao lưu và trao đổi giữa các cộng đồng dân cư khác nhau trong khu vực Tiểu Á.
Lời kết
Derinkuyu biết đến là một trong những địa điểm du lịch Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu nền lịch sử lâu đời cùng những ngôi nhà cổ tuyệt đẹp nằm sâu dưới lòng đất. Thành phố ngầm đã đóng góp một phần không nhỏ vào những điểm đặc biệt ngành du lịch đất nước Thổ Nhĩ Kỳ – một vùng đất còn đọng lại những dấu ấn văn hóa và lịch sử cổ xưa. Nhiều người đã mơ ước được đến thăm thành phố dưới lòng đất. Tuy nhiên do đã tồn tại lâu đời nên có thể xảy ra những sai sót không mong muốn vì thế để đảm bảo an toàn khách du lịch nên ngắm Derinkuyu từ xa.